Mestreechter Geis en Hollanders (deel 1)
Als we ons afvragen wat een Maastrichtenaar nu Maastrichtenaar maakt, dan stellen we geruisloos ook een andere vraag. Namelijk, wat is de Maastrichtenaar niet? Het antwoord dat op de tong van elke ingewijde zal liggen is “een Hollender”, soms ook door een enkeling wat ongelukkig vertaald naar het Nederlands als ‘Nederlander’.
Maastricht ligt niet in Nederland; ik bedoel … ‘Holland’
Vlamingen noemen elke Nederlander sowieso Hollander. Dit raakt een gevoelig punt, want Maastricht staat hier aan de Belgische zijde. Op bezoek in Maastricht wordt de argeloze Vlaming al gauw gecorrigeerd als hij iets zegt als “bij u in Holland” of “jullie Hollanders”. Vergis u niet: Maastricht ligt niet in Nederland; ik bedoel … ‘Holland’.
Hebben we hier nu te maken met een kinderachtige mentaliteit of is er juist meer aan de hand? Voor dat tweede valt veel te zeggen, alles eigenlijk.
Als we kijken naar wat de taal- en communicatiewetenschap over de Maastrichtenaar zegt, dan wordt al gauw duidelijk dat de Maastrichtenaar c.q. (Zuid-) Limburger qua manier van communiceren meer aan de Belgische kant zit dan de Nederlandse.
Maastrichtenaren praten langzamer, spreken minder hard, praten met twee-tonen, enz.
De verschillen heb ik al een keer in een infographic weergegeven: Maastrichtenaren praten langzamer, spreken minder hard, praten met twee tonen, vrouwen hebben een hogere stem en noemen het beestje niet bij de naam. Bij Nederlanders is juist het omgekeerde het geval: spreken sneller en luider, praten met één toon, vrouwen hebben een lagere stem en men noemt het beestje bij de naam.
De manier van communiceren loopt dus allerminst synchroon. Hierin ligt deels de oorzaak van de slechte reputatie die Noord-Nederlanders in het Zuid-Nederlandse taalgebied genieten. Men is gewend anders met elkaar om te gaan. En je eigen manier heeft altijd de voorkeur.
Een Maastrichtenaren zijn dus geen Hollanders omdat ze onderling anders met elkaar omgaan. Let op: anders betekent niet beter (of slechter). Maar het zorgt wel voor een andere interpretatie van bijvoorbeeld snel of langzaam praten. Zeker als je de fout maakt om spreeksnelheid met intelligentie te verwarren.
Niet alleen de taal- en communicatiewetenschap schijnt licht in d’n duuster, ook de politieke wetenschap. Maar daarover de volgende keer meer.
Over de auteur
Ewout van den Engel studeerde cultuurwetenschappen in Maastricht. Hij publiceerde het boek Op zoek naar de Mestreechter Geis: voor studenten, Hollanders en Sjengen voor iedereen die woont of gaat wonen in Maastricht. Verkrijgbaar online en in de Maastrichtse boekhandel: Dominicanen en De Tribune.
Een must read volgens Dagblad de Limburger.
